Dzień dobry,
zastanawiałem się nad etymologią słowa laska, coraz popularniejszego określenia młodej, ładnej dziewczyny. Wydaje mi się, że określenie to jest dość stare, starsze w każdym razie niż przemiany w języku po upadku komunizmu. Czy ma ono coś wspólnego z Laszka, określeniem Polek w językach naszych wschodnich sąsiadów? Od kiedy jest poświadczone?
Z poważaniem,
Jerzy Kowalczyk

Chciałem uzupełnić poradę https://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).

Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].

Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).

Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).

Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.

Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?

Maciej St. Zięba

Z racji tego, że ostatnio poznaję ludzi z różnych rejonów Polski, zauważam znaczne różnice w tym, jak mówimy. Bardzo zraziła mnie forma lubiałem, lubiałam, której czasami używają ludzie pochodzący z Lubelszczyzny. Wiem, że jest to forma niepoprawna i moje wyjaśnienie, że nie ma czasownika lubieć, nie było dla nich zbyt przekonujące. Zastanawiam się, czy ten błąd można traktować podobnie jak małopolskie formy oglądnąć, przeglądnąć, czy pierwszy przykład jest błędem bardziej rażącym?

Witam!
Zmieniłam stan cywilny, przyjmując nazwisko męża Małek. Wcześniejsze nazwisko nigdy nie budziło moich wątpliwości przy odmianie, ale obecne już tak. Czy adresując kartkę z wakacji, powinnam kierować ją do Janiny i Stanisława Małek, czy do Janiny i Stanisława Małków? Kiedy ostatnio wysłałam życzenia świąteczne do rodziny męża, odmieniając nazwisko, wzbudziło to dużą dyskusję zwolenników obu form. Która forma jest poprawna?
Alicja

Planowaliśmy nadać córce imię Melania, ale teściowie byli przeciwni. Ich zdaniem zdrobnienie mela ma negatywne znaczenie (plwocina). Ponieważ chcemy uniknąć zrobienia „krzywdy ” dziecku imieniem, mamy dwa pytania:
1. Skąd pochodzi przytoczone znaczenie?
2. Czy to znaczenie jest powszechnie używane, czy tylko w określonych regionach / grupachspołecznych? Jeśli tak, to w jakich i jak bardzo jest ono powszechne?
Ponieważ powstał konflikt w rodzinie, będziemy wdzięczni za odpowiedź eksperta.

Bardzo dziękuję za wcześniejsze odpowiedzi. Mam jeszcze jedno pytanie odnośnie starotestamentowych nazw pochodnych. Zastanawiam się jak pisać pochodne nazwy mieszkańców państw-miast – z dużej czy z małej litery? Moje pytanie bierze się stąd, że o wielu starotestamentowych miastach trudno jest rozsądzić, czy były to zwyczajne miejscowości, czy też państwa-miasta.
Dziękuję i pozdrawiam

Witam, to pytanie nurtuje mnie od jakiegoś czasu, jak nazwać np. pięciokrotność danej rzeczy. Jeżeli mamy zrobić powiedzmy dwa razy więcej zupy powiemy:

- Musze zrobić podwójną porcję zupy.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Z poważaniem, Julia Pluwak

Słowa przeto, wszelako, tedy czy jakkolwiek w znaczeniu ‘mimo że’ — są przestarzałe, oficjalne, książkowe czy po prostu rzadko używane?

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Zwracam się z zapytaniem o poprawne rozpoczynanie listów: czy zaczynając od zwrotu zakończonego przecinkiem, np: „Szanowna Pani Profesor,…”, nową linię rozpoczynamy małą czy – jak Anglicy – wielką literą?

Nazwisko „Piłsudski” wymawiane jest powszechnie jako „Piułsucki”. Chodzi mi o początek wyrazu, bo ostatnia sylaba to, zapewne, jakaś pozostałość ze starej pisowni nazwiska rodowego, ale też jestem ciekaw czy tak było. Dlaczego „P i u ł”? Czy to świadome/nieświadome unikanie niestosownego skojarzenia, gdy mowa o Józefie Piłsudskim? I jeszcze jedno. Nie znalazłem na tym portalu wcześniejszego wyjaśnienia tej sprawy. Nikt się tym nie interesował wcześniej?